Khởi động từ có một Contactor gọi là khởi động từ đơn thường để đóng- ngắt động cơ điện. Khởi động từ có hai contactor gọi là khởi động từ kép dùng thay đổi chiều.
Đang xem: Mạch khởi động từ đơn
Khởi động từ hay còn gọi là Contactor là thiết bị đóng cắt mạch điện được điều khiển bằng điện. Khởi động từ có một Contactor gọi là khởi động từ đơn thường để đóng- ngắt động cơ điện. Khởi động từ có hai contactor gọi là khởi động từ kép dùng để thay đổi chiều quay của động cơ gọi là khởi động từ đảo chiều. Vậy làm cách nào để phân biệt rõ hơn về hai loại khởi động từ này. Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu ngay sau đây.
Khởi động từ đơn
Khởi động từ đơn là một loại khí cụ điện hạ áp dùng để điều khiển việc đóng ngắt mạch điện từ xa, đảo chiều dòng điện và bảo vệ dòng điện quá tải.Đây được xem là một thiết bị điện không thể thiếu trong hệ thống điện. Nhờ có khởi động từ mà việc điều khiển các thiết bị sẽ diễn ra dễ dàng hơn chỉ nhờ vào một nút nhấn, chế độ tự động hoặc có thể là điều khiển từ xa.
Yêu cầu kĩ thuật
Động cơ điện không đồng bộ ba pha có thể làm việc liên tục được hay khôn gtuỳ thuộc vào mức độ tin cậy của khởi động từ. Do đó khởỉ động từ đơn cần phải thoả mãn các yêu cầu kỹ thuật sau:
– Tiếp điểm có độ bền chịu mài mòn cao.
– Khả năng đóng /cắt cao.
– Thao tác đóng /cắt dứt khoát.
– Tiêu thụ công suất ít nhât.
– Bảo vệ động cơ không bị quá tải lâu dài (có Rơle nhiệt).
– Thoả mãn điều khởi động (dòng điện khởi động từ 5 đến 7 lần dòng điện định mức).
Nguyên lý làm việc
Khi cung cấp điện áp cho cuộn dây bằng nhấn nút khởi động M, cuộn hây Contactor có điện hút lõi thép di động và mạch từ khép kín lại: Làm đóng các tiếp điể chính để khởi động động cơ và đóng tiếp điểm phụ thường hở để duy trì mạch điều khiển khi buông tay khỏi nút nhấn khởi động. Khi nhấn nút dừng D, khởi động từ đơn bị ngắt điện, dưới tác dụng của lò xo nén làm phần lõi di động trở về vị trí ban đầu; các tiếp điểm trở về trạng thái thường hở. Động cơ dừng hoạt động. Khi có sự cố quá tải động cơ, Rơle nhiệt sẽ thao tác làm ngắt mạch điện cuộn dây, do đó cũng ngắt khởi động từ và dừng động cơ điện.
Khởi động từ kép
Khởi động từ kép là khởi động từ có hai contactor. Chúng dùng để thay đổi chiều quay của động cơ gọi là khởi động từ đảo chiều. Loại khởi động từ này muốn gắn thêm mạch thì chúng ta phải lắp thêm cầu chì.
Nguyên lý hoạt động
Khi nhấn nút nhấn MT cuộn dây Contactor T có điện hút lõi thép di động và mạch từ khép kién lại; làm đóng các tiếp điểm chính T để khởi động động cơ quay theo chiều thuận và đóng tiếp điểm phụ thường hở T để duy trì mạch điều khiển khi buông tay khỏi nút nhấn khởi động MT. Để đảo chiều quay động cơ, ta nhấn nút nhấn MN cuộn dây Contactor T mất điện, cuộn dây Contactor N có điện hút lõi thép di động và mạch từ khép kín lại; làm đóng các tiếp điểm chính N, lúc này trên mạch động lực đảo hai dây trong ba pha điện làm cho động cơ đảo chiều quay ngược lại và tiếp điểm phụ thường hở N để duy trì mạch điều khiển khi buông tay khỏi nút nhấn khởi động MN.
Quá trình đảo chiều quay được lặp lại như trên. Khi nhấn nút dừng D, khởi động từ N (hoặc T) bị ngắt điện, động cơ dừng hoạt động. Khi có sự cố quá tải động cơ, Rơle nhiệt sẽ thao tác làm ngắt mạch điện cuộn dây, do đó cũng ngắt khởi độngt ừ và dừng động cơ điện.
Ưu điểm của khởi động từ
Đối với một thiết bị nào cũng có những ưu nhược điểm riêng. Khởi động từ đơn cũng vậy, sau đây chính là những ưu điểm mà người dùng nên sử dụng khởi động từ.
– Có kích thước nhỏ gọn nên có thể tận dụng tại những khoảng không gian hẹp và thực hiện những việc mà cầu dao không thể thực hiện được.
– Có thể đóng ngắt mạch điện bằng cách điều khiển từ xa. Bên cạnh đó còn có vỏ ngăn hồ quang phóng ra bên ngoài giúp tạo ra độ an toàn tuyệt đối cho người thao tác với hệ thống điện, có độ bền cao và hoạt động ổn định hơn. Bởi vì những ưu điểm đó nên khởi động từ được sử dụng rộng rãi trong việc điều khiển đóng cắt mạch điện trong các nhà máy công nghiệp.
– Tiêu thụ công suất ít.
Ứng dụng của khởi động từ trong cuộc sống
Contactor dùng để điều khiển đóng mở cung cấp nguồn cho một số thiết bị công suất tải lớn như: Máy lạnh lớn, động cơ kéo tải lớn; thường dùng loại 3 pha, nên ít thấy loại 1 pha. Khác với Relay nguồn điều khiển là một chiều điện áp thấp. Contactor nguồn điều khiển là loại xoay chiều điện áp cao.
Trong công nghiệp chúng được sử dụng để điều khiển vận hành các động cơ hay thiết bị điện, để an toàn khi vận hành. Đây là một giải pháp tự động hóa bằng phương pháp cơ điện. Phương pháp này không xử lý những quá trình phức tạp nhưng nó đơn giản và ổn định cao dễ sửa chữa.
Trong ngành tự động hóa ngày nay đòi hỏi xử lý những công việc có tính chất phức tạp và khó khăn. Nên cần phải có sự can thiệp của bộ xử lý nên phương pháp cơ điện tử ra đời để đáp. Ứng được những quá trình đóng gói sản phẩm, ép nhựa.
Xem thêm: Cách Rút Xương Giò Heo Nhanh, Đơn Giản Bạn Phải Bỏ Túi, Cách Rút Xương Chân Giò Nhanh Và Dễ
Khởi động từ đơn (Contactor) vẫn là thiết bị sử dụng nhiều trong ngành công nghiệp tự động hóa việc sản xuất.